بخش 1: آشنایی با دستگاه جوش

1. ساختار دستگاه جوش

دستگاه جوش معمولاً از چند بخش اصلی تشکیل شده است:

• منبع تغذیه: معمولاً این بخش شامل یک ترانسفورماتور یا اینورتر است که انرژی الکتریکی را به جریان‌های با شدت مناسب تبدیل می‌کند.
• الکترود: در جوشکاری قوس الکتریکی، الکترود معمولاً یکی از اجزای مهم است. این الکترود با فلز پایه تماس می‌گیرد و باعث ایجاد قوس الکتریکی و ذوب فلز می‌شود.
• ترکیب گاز (در جوشکاری TIG و MIG): در برخی روش‌های جوشکاری، از گازهایی مانند آرگون، هلیوم، و CO2 برای محافظت از منطقه جوش استفاده می‌شود.
• کابل‌ها و گیره‌ها: کابل‌های جوش از دستگاه به الکترود و قطعه کار متصل می‌شوند. گیره‌ها برای اتصال به قطعه کار و تأمین جریان الکتریکی استفاده می‌شوند.
• کنترل‌ها و تنظیمات: دستگاه جوش معمولاً دکمه‌هایی برای تنظیم ولتاژ، شدت جریان و سایر پارامترها دارد.

2. انواع دستگاه‌های جوش

در جوشکاری صنعتی از انواع مختلف دستگاه‌های جوش استفاده می‌شود. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• دستگاه جوش MIG/MAG: در این دستگاه، از گاز محافظ برای جلوگیری از اکسیداسیون استفاده می‌شود. این دستگاه برای جوشکاری فلزات غیرآهنی مانند آلومینیوم نیز مناسب است.
• دستگاه جوش TIG: این نوع دستگاه به‌ویژه برای جوشکاری دقیق و با کیفیت بالا مناسب است. در این روش از گاز آرگون برای محافظت از قوس الکتریکی استفاده می‌شود.
• دستگاه جوش قوس الکتریکی (Stick): این نوع جوشکاری یکی از ساده‌ترین روش‌های جوشکاری است که معمولاً در ساخت و تعمیرات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش از الکترودهای فلزی استفاده می‌شود که به‌عنوان الکترود مصرفی عمل می‌کنند.

بخش 2: آماده‌سازی برای جوشکاری

قبل از شروع به جوشکاری، لازم است چندین مرحله آماده‌سازی انجام شود تا ایمنی و کارایی جوش تضمین شود.

1. اطمینان از سلامت دستگاه جوش

قبل از هرچیز، باید دستگاه جوش بررسی شود که هیچ‌گونه آسیب یا نقصی نداشته باشد. بررسی قطعات اصلی مانند کابل‌ها، گیره‌ها، تنظیمات دستگاه و دستگاه منبع تغذیه ضروری است.

2. ایمنی فردی و محیطی

جوشکاری می‌تواند خطرات زیادی داشته باشد، بنابراین رعایت نکات ایمنی ضروری است:

• استفاده از پوشش‌های محافظ: استفاده از عینک جوشکاری، دستکش‌های مقاوم به حرارت، ماسک و لباس‌های مخصوص برای محافظت در برابر پرت شدن جرقه‌ها و تابش‌های قوس الکتریکی.
• ایمنی در محیط کاری: محیط کاری باید تمیز و عاری از مواد قابل اشتعال باشد. همچنین، دستگاه جوش باید در مکانی با تهویه مناسب قرار گیرد تا خطر تجمع گازهای سمی یا دودهای حاصل از جوشکاری کاهش یابد.

3. آماده‌سازی قطعه کار

• تمیز کردن سطح فلز: سطح فلز باید از هرگونه آلودگی مانند روغن، خاک، زنگ‌زدگی و رنگ پاک شود تا کیفیت جوش به حداکثر برسد.
• آماده‌سازی لبه‌ها: لبه‌های قطعات باید به‌درستی آماده شوند تا اتصال محکمی به‌وجود آید. در بسیاری از مواقع، لبه‌ها باید به‌طور خاصی در زاویه‌های مختلف برش داده شوند.

بخش 3 نحوه استفاده از دستگاه جوش

1. تنظیم دستگاه جوش

برای هر نوع جوش، تنظیمات مختلفی مورد نیاز است. به‌طور کلی، این تنظیمات شامل موارد زیر می‌شود:

• ولتاژ و شدت جریان: بسته به نوع فلز و ضخامت آن، باید ولتاژ و شدت جریان مناسب را تنظیم کنید. برای فلزات ضخیم‌تر، نیاز به جریان بالاتر و ولتاژ بیشتر دارید.
• انتخاب نوع الکترود (برای جوشکاری Stick): انتخاب الکترود صحیح برای نوع فلز و جوش مورد نظر اهمیت زیادی دارد.
• انتخاب گاز محافظ (برای جوشکاری TIG/MIG): گاز محافظ مانند آرگون برای جلوگیری از اکسیداسیون و حفظ کیفیت جوش لازم است. گاز CO2 نیز برای جوشکاری MIG کاربرد دارد.

2. شروع به جوشکاری

• ایجاد قوس الکتریکی: دستگاه جوش را روشن کرده و الکترود را به آرامی به سطح فلز نزدیک کنید تا قوس الکتریکی شکل گیرد. در این مرحله باید توجه ویژه‌ای به فاصله و زاویه الکترود نسبت به سطح کار داشته باشید.
• حرکت یکنواخت: جوش باید به‌طور یکنواخت و با سرعت مناسب حرکت کند. حرکت خیلی سریع باعث ایجاد جوش ضعیف و حرکت خیلی کند باعث سوختن فلز می‌شود.
• کنترل دمای جوش: دمای قوس باید در حدی باشد که فلز به‌خوبی ذوب شود اما در عین حال از ایجاد حرارت بیش‌ازحد جلوگیری شود.

3. تکمیل جوش

پس از اتمام جوشکاری، باید اجازه دهید تا جوش خنک شود. در این مرحله، معمولاً لازم است جوش را تمیز کرده و هرگونه پسماند الکترود یا گل جوش را پاک کنید.

بخش 4: نگهداری و تعمیرات دستگاه جوش

برای افزایش عمر مفید دستگاه جوش و به‌دست آوردن نتایج بهتر، باید دستگاه را به‌طور منظم نگهداری و تعمیر کنید.

1. تمیز کردن دستگاه جوش

هر از گاهی دستگاه جوش باید تمیز شود تا از تجمع گرد و غبار و خاک جلوگیری شود. این کار معمولاً با استفاده از یک پارچه نرم یا برس انجام می‌شود.

2. بررسی اتصالات و کابل‌ها

اتصالات الکتریکی و کابل‌ها باید به‌طور منظم بررسی شوند تا از صحت عملکرد آن‌ها اطمینان حاصل شود. در صورت مشاهده هرگونه آسیب یا خرابی، باید کابل‌ها یا اتصالات تعویض شوند.

3. روغن‌کاری و بررسی سیستم تهویه

در صورتی که دستگاه جوش دارای سیستم تهویه باشد، این سیستم باید بررسی شده و در صورت نیاز، فیلترها یا سیستم تهویه تعویض شوند.

بخش 5: نکات پیشرفته برای جوشکاری حرفه‌ای

1. جوشکاری در شرایط خاص

• جوشکاری در فضاهای باز: در شرایط باد یا بارانی، باید از پوشش‌های اضافی برای جلوگیری از آسیب رسیدن به جوش استفاده کنید.
• جوشکاری فلزات مختلف: جوشکاری فلزات مختلف نیاز به تنظیمات خاصی دارد. برای مثال، جوشکاری آلومینیوم به دلیل دمای ذوب پایین‌تر، نیاز به تنظیمات مخصوص دارد.

2. تکنیک‌های پیشرفته جوشکاری

• در ادامه مقاله اموزش کار با دستگاه جوش  میپردازیم به تکنیک های پیشرفته در جوشکاری که به شرح زیر است
• جوشکاری با روش TIG برای دقت بالا: در جوشکاری TIG، از یک الکترود تنگستن غیرمصرفی استفاده می‌شود و یک گاز محافظ برای جلوگیری از اکسیداسیون فلز به‌کار می‌رود.
• جوشکاری MIG برای سرعت بالا: در جوشکاری MIG، از الکترودهای سیمی که به‌طور مداوم مصرف می‌شوند، استفاده می‌شود. این روش برای جوشکاری با سرعت بالا و بدون نیاز به دستکاری زیاد مناسب است.